Betaine (အဓိကအားဖြင့် glycine betaine) သည် စိုက်ပျိုးရေးထုတ်လုပ်မှုတွင် ဇီဝလှုံ့ဆော်ပစ္စည်းအဖြစ် သီးနှံဖိစီးမှုဒဏ်ခံနိုင်ရည် (ဥပမာ မိုးခေါင်ရေရှားမှု၊ ဆားခံနိုင်ရည်နှင့် အအေးဒဏ်ခံနိုင်ရည်) တွင် သိသာထင်ရှားသော အာနိသင်များရှိသည်။ သစ်သီးကွဲအက်ခြင်း ကာကွယ်ရေးတွင် ၎င်း၏ အသုံးချမှုနှင့်ပတ်သက်၍ သုတေသနနှင့် လက်တွေ့လုပ်ဆောင်မှုတွင် ၎င်းသည် အသီးအနှံများကွဲအက်ခြင်းကို သက်သာစေရန် အပင်ဇီဝကမ္မဗေဒဆိုင်ရာ ယန္တရားများကို ထိန်းညှိပေးခြင်းဖြင့် အချို့သောအကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိကြောင်း သုတေသနနှင့် လက်တွေ့ပြသခဲ့သည်။
အသီးကွဲခြင်းကိုကာကွယ်ရာတွင် betaine ၏အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်မှာ-
1. Osmotic စည်းမျဉ်းအကျိုးသက်ရောက်မှု
Betaine သည် အပင်ဆဲလ်များအတွင်းရှိ အရေးကြီးသော osmotic regulator တစ်ခုဖြစ်ပြီး osmotic balance ကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။ အသီးအနှံများ လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာချိန် သို့မဟုတ် ရေပါဝင်မှု ပြင်းထန်စွာ ပြောင်းလဲခြင်း (ဥပမာ မိုးခေါင်ပြီးနောက် ရုတ်တရက် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခြင်းကဲ့သို့) betaine သည် ဆဲလ် osmotic ဖိအားကို တည်ငြိမ်စေပြီး အသီးအနှံများ ပျော့ဖတ်ချဲ့နှုန်းနှင့် ရေကို လျင်မြန်စွာ စုပ်ယူခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အရေပြားကြီးထွားမှုနှုန်းကို လျှော့ချနိုင်ပြီး အသီးကွဲအက်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါသည်။
2. ဆဲလ်အမြှေးပါး တည်ငြိမ်မှုကို မြှင့်တင်ပါ။
Betaine သည် ဆဲလ်အမြှေးပါးများ၏ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာ ခိုင်မာမှုကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီး (အပူချိန်မြင့်မားခြင်းနှင့် မိုးခေါင်ခြင်းကဲ့သို့သော ဒုက္ခများ) ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆဲလ်အမြှေးပါးများ ပျက်စီးမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်)၊ သစ်သီးခွံများ၏ ခိုင်ခံ့မှုနှင့် ခိုင်ခံ့မှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး အသီးခွံအတွင်းပိုင်းဖိအားပြောင်းလဲမှုများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေပါသည်။
3. Antioxidant ကာကွယ်မှု
အသီးများကွဲအက်ခြင်းသည် ဓာတ်တိုးမှုဖိအားနှင့် ဆက်စပ်နေတတ်သည်။ Betaine သည် အပင်များရှိ antioxidant enzymes (SOD, POD, CAT) ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို အားကောင်းစေပြီး ပိုလျှံသော ဓာတ်ပြုအောက်ဆီဂျင်မျိုးစိတ် (ROS) ကို ဖယ်ရှားပေးကာ၊ ဆဲလ်လူလာဓာတ်တိုးခြင်းကို သက်သာစေကာ သစ်သီးခွံဆဲလ်များ၏ ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်သည်။
4. ကယ်လ်စီယမ် စုပ်ယူမှုနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကို မြှင့်တင်ပါ။
ကယ်လ်စီယမ်သည် အသီးခွံရှိ ဆဲလ်နံရံများ၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကယ်လ်စီယမ်ချို့တဲ့ပါက အသီးခွံများ ပျက်စီးလွယ်သည်။ Betaine သည် ဆဲလ်အမြှေးပါးကို စိမ့်ဝင်နိုင်စွမ်းကို တိုးတက်စေပြီး အသီးခွံသို့ ကယ်လ်စီယမ်အိုင်းယွန်းများ စုစည်းမှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး အသီးခွံ၏ စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်။
5. ဟော်မုန်းဟန်ချက်ထိန်းခြင်း။
အပင်များအတွင်းရှိ endogenous ဟော်မုန်းများ (ဥပမာ ABA နှင့် Ethylene ကဲ့သို့) ပေါင်းစပ်ခြင်းနှင့် အချက်ပြခြင်းတို့ကို သွယ်ဝိုက်၍ အကျိုးသက်ရောက်စေခြင်း၊ အသီးခွံများ၏ အိုမင်းခြင်းဖြစ်စဉ်ကို နှောင့်နှေးစေခြင်းနှင့် အသီးခွံများ၏ ကြီးထွားမှုလုပ်ဆောင်မှုကို ထိန်းသိမ်းပေးခြင်းတို့ကို သွယ်ဝိုက်၍ ဖြစ်စေသည်။
လက်တွေ့အသုံးချမှုအကျိုးသက်ရောက်မှု-
1. အသုံးပြုနိုင်သော သီးနှံများ-
စပျစ်သီး၊ ချယ်ရီသီး၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ citrus နှင့် ရက်စွဲများကဲ့သို့ အက်ကွဲလွယ်သော အသီးအနှံများတွင် အထူးသဖြင့် Sunshine Rose စပျစ်သီးနှင့် ချယ်ရီသီးများကဲ့သို့သော ရေထိခိုက်လွယ်သောမျိုးကွဲများတွင် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုကြသည်။
2. အက်ကွဲခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်းအကျိုးသက်ရောက်မှု-
ကွင်းဆင်းစမ်းသပ်ချက်များအရ betaine (0.1% ~ 0.3% concentration) သည် အသီးအနှံကွဲအက်နှုန်း 20% ~ 40% ကို လျှော့ချပေးနိုင်ပြီး သီးနှံမျိုးစိတ်၊ ရာသီဥတုနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုအစီအမံများပေါ်မူတည်၍ တိကျသောအကျိုးသက်ရောက်မှုများ ကွဲပြားကြောင်း ကွင်းဆင်းလေ့လာချက်များအရ သိရသည်။
ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်မြေသြဇာများ (သကြားအယ်လ်ကိုဟော ကယ်လ်စီယမ်နှင့် အမိုင်နိုအက်ဆစ် ကယ်လ်စီယမ်ကဲ့သို့သော) နှင့် ပေါင်းစပ်အသုံးပြုသောအခါတွင် အာနိသင်သည် ပိုမိုကောင်းမွန်ပြီး "စိမ့်ဝင်မှုဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း+ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံအား အားကောင်းစေခြင်း" ၏ အကာအကွယ်နှစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
အသုံးပြုမှု အကြံပြုချက်များ
အဓိကအသုံးပြုချိန်- အသီးရောင်ခြင်းအစပိုင်းမှ အရောင်ပြောင်းသည့်ကာလအထိ 7-10 ရက်တိုင်း 2-3 ကြိမ်ဖြန်းပေးပါ။
ဒုက္ခမရောက်မီ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း
မိုးသက်မုန်တိုင်း (သို့) အဆက်မပြတ်မိုးခေါင်ခြင်းမပြုမီ 3~5 ရက်အလိုတွင် မှုတ်ဆေးဖြန်းခြင်းဖြင့် ဘေးဒုက္ခကို တွန်းလှန်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
ရွက်ဖြန်းခြင်းအတွက် အကြံပြုထားသော အာရုံစူးစိုက်မှု- 0.1% ~ 0.3% (ဆိုလိုသည်မှာ ရေ 1-3 ဂရမ်/လီတာ) ပြင်းအားမြင့်မားမှုကြောင့် အရွက်ပေါ်တွင် ဆားငန်ဖိခြင်းကို ရှောင်ရှားရန်။
အမြစ်ရေသွင်းခြင်း- 0.05%~0.1%, ရေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ထပ်တူပြုပါသည်။
ပေါင်းစပ်အစီအစဉ်-
Betaine + ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ် (ဥပမာ သကြားအယ်လ်ကိုဟော ကယ်လ်စီယမ်) သည် အရေပြားကို တင်းမာမှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်။
Betaine + ဘိုရွန်ဓာတ် - ကယ်လ်စီယမ်စုပ်ယူမှုကို အားပေးပြီး ဇီဝကမ္မဆိုင်ရာချို့ယွင်းချက်များကို လျှော့ချပေးသည်။
Betaine+ seaweed ထုတ်ယူခြင်း- စိတ်ဖိစီးမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် ပေါင်းစပ်ပေးသည်။
သတိထားရမည့်ကိစ္စများ-
ရေစီမံခန့်ခွဲမှုသည် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။Betaine သည် သိပ္ပံနည်းကျ ဆည်မြောင်းကို အစားထိုး၍ မရပါ။ တည်ငြိမ်သောမြေဆီလွှာအစိုဓာတ်ကို ထိန်းသိမ်းထားရန် (ဥပမာ ပလပ်စတစ်ဖလင်တင်ခြင်း၊ အစက်ချရေသွင်းခြင်း) နှင့် လျင်မြန်စွာ ခြောက်သွေ့စိုစွတ်သော အစားထိုးလဲလှယ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
အာဟာရမျှတမှု-ပိုတက်စီယမ်၊ ကယ်လ်စီယမ်၊ ဘိုရွန်နှင့် အခြားဒြပ်စင်များ မျှတစွာ ထောက်ပံ့မှုကို သေချာစေပြီး နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်မြေသြဇာများကို ဘက်လိုက်အသုံးပြုခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လိုက်ဖက်ညီမှု- Betaine သည် သဘာဝအတိုင်း အဆိပ်အတောက်မရှိ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သစ်သီးဝလံများအတွက် ဘေးကင်းပြီး စိမ်းလန်းသော စိုက်ပျိုးမှုစနစ်အတွက် သင့်လျော်သည်။
အနှစ်ချုပ်-
Betaine သည် osmotic ထိန်းညှိမှု၊ အမြှေးပါးတည်ငြိမ်မှု၊ antioxidant လုပ်ဆောင်ချက်နှင့် ကယ်လ်စီယမ်စုပ်ယူမှုမြှင့်တင်ခြင်းစသည့် နည်းလမ်းများစွာဖြင့် အသီးအနှံကွဲအက်ခြင်းကို ထိရောက်စွာ မြှင့်တင်ပေးပါသည်။ အရန်အစီအမံတစ်ခုအနေဖြင့် အသီးကွဲနှုန်းကို သိသိသာသာလျှော့ချရန်အတွက် ရေစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကဲ့သို့သော ပြည့်စုံသောအစီအမံများကို ပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
လက်တွေ့အသုံးချမှုတွင်၊ အသီးများရောင်ရမ်းနေသည့်ကာလအတွင်း ချွေးနည်းစာအကြိမ်များစွာ ပက်ဖြန်းရန် အကြံပြုထားပြီး အက်ကွဲခြင်းကိုကာကွယ်မှုအကောင်းဆုံးအကျိုးသက်ရောက်မှုရရှိရန် ကယ်လ်စီယမ်နှင့် ဘိုရွန်မြေသြဇာများနှင့် ပေါင်းစပ်မှုကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ရန် အကြံပြုထားသည်။
စာတိုက်အချိန်- သြဂုတ်-၁၅-၂၀၂၅
