နွေရာသီတွင် အပင်များသည် အပူချိန်မြင့်မားခြင်း၊ ပြင်းထန်သောအလင်းရောင်၊ မိုးခေါင်ခြင်း (water stress) နှင့် oxidative stress များကဲ့သို့သော ဖိအားများစွာကို ရင်ဆိုင်ရသည်။ Betaine သည် အရေးကြီးသော osmotic regulator နှင့် protective compatible ဖြစ်သော solute အနေဖြင့် ဤနွေရာသီဖိအားများကို အပင်များ၏ ခံနိုင်ရည်အတွက် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ ၎င်း၏အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်များပါဝင်သည်-
1. စိမ့်ဝင်မှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်း-
ဆဲလ် turgor ဖိအားကို ထိန်းသိမ်းပါ
မြင့်မားသောအပူချိန်နှင့် မိုးခေါင်ခြင်းသည် အပင်များကို ရေဆုံးရှုံးစေပြီး cytoplasmic osmotic အလားအလာ (သိပ်သည်းလာသည်) တိုးလာကာ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ vacuoles သို့မဟုတ် ဆဲလ်နံရံများမှ ဆဲလ်များ၏ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်းနှင့် အလွယ်တကူ ကြွေကျခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ Betaine သည် cytoplasm တွင် များပြားစွာစုပုံနေပြီး cytoplasm ၏ osmotic ဖြစ်နိုင်ချေကို ထိရောက်စွာ လျှော့ချပေးကာ ဆဲလ်များ မြင့်မားသော turgor ဖိအားကို ထိန်းသိမ်းပေးကာ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်မှုကို တွန်းလှန်ကာ ဆဲလ်ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများ၏ ခိုင်မာမှုကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။
မျှတသော vacuolar osmotic ဖိအား-
osmotic ဖိအားကိုထိန်းထားရန် vacuole တွင် inorganic အိုင်းယွန်းများ (ဥပမာ K ⁺၊ Cl ⁻ စသည်ဖြင့်) အများအပြား စုပုံနေသည်။ Betaine သည် cytoplasm တွင် အဓိကတည်ရှိပြီး ၎င်း၏စုဆောင်းမှုသည် cytoplasm နှင့် vacuoles များကြားရှိ osmotic pressure ကွာခြားချက်ကို ဟန်ချက်ညီစေပြီး ရေဓာတ်အလွန်အမင်း ခမ်းခြောက်ခြင်းကြောင့် cytoplasm ပျက်စီးမှုကို ကာကွယ်ပေးသည်။
2. ဇီဝမော်လီကျူးများကို ကာကွယ်ခြင်း-
တည်ငြိမ်သောပရိုတင်းဖွဲ့စည်းပုံ-
မြင့်မားသောအပူချိန်သည် ပရိုတင်းဓာတ်များ ညစ်ညမ်းခြင်းနှင့် အသက်မဝင်ခြင်းတို့ကို အလွယ်တကူ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ Betaine မော်လီကျူးများသည် အပေါင်းနှင့် အနုတ်လက္ခဏာ (zwitterionic) များကိုသယ်ဆောင်ပြီး ဟိုက်ဒရိုဂျင်နှောင်ကြိုးနှင့် ရေဓာတ်ပေးဆောင်ခြင်းမှတစ်ဆင့် ပရိုတင်းများ၏ သဘာဝပုံစံကို တည်ငြိမ်စေပြီး မြင့်မားသောအပူချိန်တွင် မှားယွင်းခြင်း၊ ပေါင်းစည်းခြင်း သို့မဟုတ် ကွဲထွက်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ်ပေးသည်။ ၎င်းသည် အင်ဇိုင်းလုပ်ဆောင်ချက်၊ အလင်းပြန်ခြင်းတွင် အဓိကပရိုတင်းများနှင့် အခြားဇီဝဖြစ်စဉ်ပရိုတိန်းများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အရေးကြီးပါသည်။
အကာအကွယ်ရုပ်ရှင်စနစ်-
မြင့်မားသောအပူချိန်နှင့် ဓာတ်ပြုအောက်ဆီဂျင်မျိုးစိတ်များသည် ဆဲလ်အမြှေးပါးများ (ဥပမာ thylakoid အမြှေးပါးများနှင့် ပလာစမာအမြှေးပါးများ) ၏ lipid bilayer တည်ဆောက်ပုံကို ပျက်စီးစေပြီး ပုံမှန်မဟုတ်သော အမြှေးပါး အရည်ထွက်ခြင်း၊ ယိုစိမ့်ခြင်းနှင့် ပြိုကွဲခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ Betaine သည် အမြှေးပါးဖွဲ့စည်းပုံကို တည်ငြိမ်စေပြီး ၎င်း၏ပုံမှန် အရည်ထွက်မှု နှင့် ရွေးချယ်သော စိမ့်ဝင်နိုင်စွမ်းကို ထိန်းသိမ်းပေးကာ အလင်းပြန်ခြင်းဆိုင်ရာ အင်္ဂါများနှင့် organelles များ၏ ခိုင်မာမှုကို ကာကွယ်ပေးပါသည်။
3. Antioxidant ကာကွယ်မှု
osmotic ဟန်ချက်ထိန်းပြီး စိတ်ဖိစီးမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော နောက်ဆက်တွဲ ပျက်စီးမှုများကို လျှော့ချပါ။
ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်အင်ဇိုင်းများ (ဥပမာ superoxide dismutase၊ catalase၊ ascorbate peroxidase စသည်ဖြင့်) ၏ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို တည်ငြိမ်စေပြီး အပင်၏ကိုယ်ပိုင် antioxidant ခုခံမှုစနစ်၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဓာတ်ပြုအောက်ဆီဂျင်မျိုးစိတ်များကို သွယ်ဝိုက်ရှင်းလင်းစွာ ကူညီပေးသည်။
ဓာတ်ပြုအောက်ဆီဂျင်မျိုးစိတ်များကို သွယ်ဝိုက်ဖယ်ရှားခြင်း-
နွေရာသီတွင် ပြင်းထန်သော နေရောင်ခြည်နှင့် မြင့်မားသော အပူချိန်များသည် အပင်များတွင် ဓာတ်ပြုနိုင်သော အောက်ဆီဂျင် အမြောက်အမြား ထုတ်လုပ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးကာ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်မှုကို ဖြစ်စေသည်။ betaine ကိုယ်တိုင်က ပြင်းထန်တဲ့ antioxidant မဟုတ်ပေမယ့်၊
4. အလင်းဓာတ်ပြုခြင်းကို ကာကွယ်ခြင်း-
မြင့်မားသော အပူချိန်နှင့် ပြင်းထန်သော အလင်းဖိစီးမှုသည် အလင်းပြန်ခြင်း၏ အဓိက ယန္တရား၊ photosystem II ကို သိသိသာသာ ပျက်စီးစေသည်။ Betaine သည် thylakoid အမြှေးပါးကို ကာကွယ်နိုင်ပြီး photosystem II complex ၏ တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းပေးကာ အီလက်ထရွန် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကွင်းဆက်၏ ချောမွေ့စွာလည်ပတ်မှုကို သေချာစေကာ အလင်းပြန်ခြင်း၏ photoinhibition ကို သက်သာစေသည်။
5. မီသိုင်းအလှူရှင်အဖြစ်-
Betaine သည် methionine လည်ပတ်မှုတွင် ပါဝင်သည့် သက်ရှိသက်ရှိများတွင် အရေးကြီးသော မီသိုင်းအလှူရှင်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ စိတ်ဖိစီးမှုအခြေအနေများအောက်တွင်၊ ၎င်းသည် methyl အုပ်စုများကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းဖြင့် အချို့သောစိတ်ဖိစီးမှုကိုတုံ့ပြန်သည့်ဒြပ်စင်များ၏ပေါင်းစပ်မှု သို့မဟုတ် ဇီဝဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းများတွင်ပါ၀င်နိုင်သည်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် ပူပြင်းသောနွေရာသီတွင် အပင်များတွင် betaine ၏အဓိကလုပ်ဆောင်ချက်မှာ-
ရေထိန်းသိမ်းမှုနှင့် မိုးခေါင်မှုဒဏ်ခံနိုင်ရည်-osmotic စည်းမျဉ်းဖြင့် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းကို တိုက်ဖျက်သည်။
အပူခုခံကာကွယ်မှုပရိုတင်းများ၊ အင်ဇိုင်းများနှင့် ဆဲလ်အမြှေးပါးများကို အပူချိန်မြင့်မားစွာ ပျက်စီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးသည်။
ဓာတ်တိုးမှုကို ခုခံခြင်း-antioxidant စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး photooxidative ပျက်စီးမှုကို လျှော့ချပေးသည်။
အလင်းဓာတ်ပြုခြင်းကို ထိန်းသိမ်းပါ-photosynthetic အင်္ဂါများကိုကာကွယ်ပေးပြီး အခြေခံစွမ်းအင်ထောက်ပံ့မှုကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။
ထို့ကြောင့် အပင်များသည် မြင့်မားသောအပူချိန်နှင့် မိုးခေါင်ခြင်းကဲ့သို့သော စိတ်ဖိစီးမှုအချက်ပြမှုများကို ရိပ်မိသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် betaine ပေါင်းစပ်မှုလမ်းကြောင်း (အဓိကအားဖြင့် chloroplasts တွင် choline ၏ choline ၏နှစ်ဆင့်ဓာတ်တိုးခြင်းမှတစ်ဆင့်) ၎င်းတို့၏စိတ်ဖိစီးမှုကိုခံနိုင်ရည်အားကောင်းစေရန် betaine ကို တက်ကြွစွာစုပုံစေပြီး ကြမ်းတမ်းသောနွေရာသီပတ်ဝန်းကျင်တွင် ၎င်းတို့၏ရှင်သန်နိုင်စွမ်းကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ အချို့သော မိုးခေါင်ရေရှားခြင်းနှင့် ဆားဒဏ်ခံနိုင်သော သီးနှံများ (ဥပမာ-သကြားမုန်လာဥများ၊ ဟင်းနုနွယ်ရွက်၊ ဂျုံ၊ မုယောစသည်ဖြင့်) သည် betaine စုဆောင်းနိုင်စွမ်းကို အားကောင်းစေသည်။
စိုက်ပျိုးရေးထုတ်လုပ်မှုတွင် betaine ၏ exogenous ဖြန်းဖြန်းခြင်းကို နွေရာသီတွင် အပူချိန်မြင့်မားပြီး မိုးခေါင်မှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော သီးနှံများ (စပါး၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ ငရုတ်သီးစသည်) ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန် biostimulant အဖြစ်လည်း အသုံးပြုပါသည်။
စာတိုက်အချိန်- သြဂုတ်-၀၁-၂၀၂၅

